کد مطلب:2939 شنبه 17 مهر 1389 آمار بازدید:323

گنجینه صوتی » سخنراني » براساس سخنران » حجت السلام و المسلمين ابوالقاسمي » براساس موضوع » فرق و اديان » وهابيت » شبهات

بقيع، مرقد پاك پيشوايان

شبكه ولايت - پاسخ به شبهات ديني

بسم الله الرحمن الرحيم

موضوع: بقيع، مرقد پاك پيشوايان
شبكه جهاني ولايت : 17 / 07 / 1389

* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *
توجه: غالب آدرس منابع ذكر شده، از نرم افزار مكتبة أهل البيت (عليهم السلام) مي باشد.

آقاي مولايي
يكي از شبهاتي كه در رابطه با قبور بقيع مطرح است، مشخص نبودن محل قبور بزرگان شيعه در بقيع است. در اين مورد مقداري توضيح بفرماييد.
استاد أبو القاسمي
وهابيون براي منع كفار از زيارت قبور ائمه (عليهم السلام) در بقيع، راهكارهاي فراواني دارند كه با توجه به نزديكي ايام حج، آشنايي با آنها براي زوار هم مناسب است:
1. اولين راهكاري كه آنها دارند، منع از هرگونه زيارت خواني است. چون زيارت خواندن در بقيع، حرام است و بدعت است و شرك.
2. راه دوم با تهديد يا با گذاشتن مانع، جلوگيري مي كنند از نزديكي شيعيان و محبين به قبور ائمه بقيع (عليهم السلام).
3. جديدترين راهي كه براي جلوگيري شيعيان از زيارت استفاده مي كنند، ايجاد شبهه در اصل محل قبور در بقيع است و با اين كار، زائر را دچار سردرگمي مي كنند و زائر، خودبخود از زيارت كردن منصرف مي شود. يعني وقتي شك ايجاد كه آيا قبر امام سجاد (عليه السلام)، امام باقر (عليه السلام)، امام صادق (عليه السلام) و امام حسن (عليه السلام) در اينجا هست يا نه، طبيعتا زائر، مقداري دچار شك مي شود در زيارت كردن.
4. از سوي ديگر هم ادعا مي كنند كه محل قبور، بر اثر گذشت ساليان دراز، فراموش شده است و چون در بقيع، قبور، داراي سنگ و نام نيست، اين شبهات را مطرح مي كنند تا شيعيان به زيارت قبور نروند. طرح اين شبهه در حالي صورت مي گيرد كه علماء أهل سنت در گذشته و حال، اقرار به مشخص بودن قبور بسياري از بزرگان در بقيع، از جمله قبور مطهر ائمه أهل بيت (عليهم السلام) كرده اند كه در ادامه به بيان آنها خواهيم پرداخت.
* * * * * * *
آقاي مولايي
شما گفتيد كه علماء أهل سنت اعتراف كرده اند كه محل قبور اينها مشخص است. در اين مورد توضيح بفرماييد.
استاد أبو القاسمي
در اين مورد، لازم نيست به كتب قدما مراجعه كنيم. مي دانيد كه قبور ائمه بقيع (عليهم السلام) در هشتم شوال سال 1344 هجري قمري توسط وهابيون تخريب شد و قبل از آن، داراي گنبد و بارگاه بود و محل قبور، براي همگان مشخص بود و تا آن زمان، طرح هم چنين شبهه اي معنا نداشته است و هر كسي كه راجع به مدينه و قبور مدينه، قلم فرسايي كرده باشد، در رابطه محل قبور ائمه بقيع (عليهم السلام) مطلب نوشته است. جالب اينجاست كه وهابيون، خودشان را اتباع إبن تيميه مي دانند و سلفي ها در مكه و مدينه، لقب شيخ الإسلام به إبن تيميه داده اند و همين آقاي إبن تيميه در مورد قبر عباس، عموي پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله)، صريحا محل قبر را مشخص كرده است. آقاي إبن تيميه مي گويد:
و القبة اللتي علي العباس في البقيع.
يك گنبدي بر روي قبر عباس، در بقيع موجود است.
كتب و رسائل و فتاوي شيخ الإسلام إبن تيمية، ج27، ص483، چاپ مكتبة إبن تيميه عربستان سعودي
خب، بنابراين هم اقرار به وجود گنبد كرده است و هم اقرار به مشخص بودن محل قبر عباس، عموي پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله). يعني حتي به نظر إبن تيميه، شكي در محل قبر عباس، عموي پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) نيست. اما همين الآن اگر برويد در بقيع و سؤال كنيد كه قبر عباس، عموي پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) كجاست؟ مي گويند مشخص نيست. با اين كه إبن تيميه اقرار كرده است كه قبر ايشان هم مشخص است، وهابيون مي گويند قبر ايشان مشخص نيست. لذا برخي از كلمات علماء أهل سنت را در تعيين محل قبور ائمه بزرگوار (عليهم السلام) مطرح مي كنيم:
آقاي إبن خلّكان عالم مشهور أهل سنت در مورد قبر امام سجاد (عليه السلام) مي گويد:
و فضائل زين العابدين و مناقبه أكثر من أن تحصر ... و دفن في البقيع في قبر عمه الحسن ابن علي رضي الله تعالي عنه في القبة التي فيها قبر العباس رضي الله عنه.
فضائل زين العابدين و مناقب ايشان، بيش از آن است كه بتوان جمع آوري كرد ... و ايشان را در بقيع دفن كردند در كنار قبر عمويش حسن بن علي در زير همان گنبدي كه قبر عباس هم آنجاست.
وفيات الأعيان و أنباء أبناء الزمان لإبن خلكان، ج3، ص269
ما سؤال مي كنيم از وهابيون و سلفي ها:
آقاي إبن تيميه اقرار كرده است كه محل قبر عباس، عموي پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) مشخص است و علماء شما هم گفته اند كه قبر امام سجاد (عليه السلام)، زير همان گنبدي است كه آقاي عباس، عموي پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) قرار دارد، چطور شما تشكيك مي كنيد در محل قبر امام سجاد (عليه السلام)؟!
همين آقاي إبن خلّكان در مورد محل قبر امام باقر (عليه السلام) مي گويد:
محمد الباقر: كان الباقر عالما سيدا كبيرا ... و نقل إلي المدينة و دفن بالبقيع في القبر الذي فيه أبوه و عم أبيه الحسن بن علي رضي الله عنهم في القبة التي فيها قبر العباس رضي الله عنه.
باقر، عالم بود، بزرگوار بود، ... پيكر ايشان را به مدينه آوردند و در بقيع دفن كردند در كنار قبر پدرش و عموي پدرش حسن بن علي در زير همان گنبدي كه قبر عباس هم آنجاست.
وفيات الأعيان و أنباء أبناء الزمان لإبن خلكان، ج4، ص174
قبر عباس كه به اقرار إبن تيميه مشخص بود، قبر امام سجاد (عليه السلام) و امام حسن (عليه السلام) هم به اقرار إبن خلّكان، در كنار قبر عباس قرار دارد، قبر امام باقر (عليه السلام) را هم إبن خلّكان مشخص كرده است.
باز هم همين عالم أهل سنت مي گويد:
جعفر الصادق: و كان من سادات أهل البيت و لقب بالصادق لصدقه في مقالته و فضله أشهر من أن يذكر ... و دفن بالبقيع في قبر فيه أبوه محمد الباقر و جده علي زين العابدين و عم جده الحسن بن علي رضي الله عنهم أجمعين، فلله دره من قبر ما أكرمه و أشرفه.
جعفر صادق از بزرگان أهل بيت است و به خاطر راستي بسيار در گفتارش، به صادق ملقب گشت و فضائلش مشهورتر از آن است كه ذكر شود ... در بقيع دفن شده است در كنار قبر پدرش محمد باقر و جدش علي زين العابدين و عموي جدش حسن بن علي (رضي الله عنهم أجمعين) و خدا چه توجه و نظري به اين قبر داشته است و چه قبر با كرامت و با شرافتي!
وفيات الأعيان و أنباء أبناء الزمان لإبن خلكان، ج1، ص327
بنابراين باز هم مي گويم آقاي إبن تيميه كه سلفي ها و وهابي ها او را شيخ الإسلام مي گويند، محل قبر عباس را مشخص مي كند و آقاي إبن خلّكان هم قبور ائمه أهل بيت (عليهم السلام) مدفون در بقيع را در كنار قبر عباس و در زير گنبد تعيين مي كند. حالا كه وهابيون در سال 1344 اين گنبد را خراب كرده اند، دليل بر اين نيست كه محلش مشخص نباشد. حتي تصاوير اين گنبد هم موجود است. آيا با وجود اين أدله، جايي براي انكار محل قبر ائمه (عليهم السلام) در بقيع هست؟ قطعا اينها تشكيكات وهابيت است كه هيچ پايه و اساسي ندارد.
* * * * * * *
آقاي مولايي
راجع به ساير قبور بقيع، مانند قبور شهداء و فرزند رسول خدا (صلي الله عليه و آله)، آيا در كتب أهل سنت چيزي ذكر شده است؟
استاد أبو القاسمي
بله، تفصيل قبور بقيع هم به صورت دقيق در كتب أهل سنت آمده است. اگر كسي خواب باشد، مي توان او را بيدار كرد. اما اگر كسي خود را به خواب زده باشد، نمي توان او را بيدار كرد. با يك مراجعه جزئي به كتب أهل سنت، حتي مي توانند قبور بزرگان خودشان را هم در بقيع پيدا كنند. اما متأسفانه بناي اين را هم ندارند. بنده براي شما عبارت إبن بطوطه (عالم مشهور قرن 8 كه سفرنامه مشهوري دارد) را از رحلة إبن بطوطة مي خوانم. ايشان در توصيف بقيع مي گويد:
بقيع الغرقد و هو بشرقي المدينة المكرمة و يخرج إليه علي باب يعرف بباب البقيع فأول ما يلقي الخارج إليه علي يساره عند خروجه من الباب قبر صفيه بنت عبد المطلب و هي عمة رسول الله (ص) و أم الزبير بن العوام و امامها قبر امام المدينة أبي عبد الله مالك بن انس و عليه قبة صغيرة و امامه قبر السلالة الطاهرة المقدسة إبراهيم بن رسول الله (ص) و عليه قبة بيضاء و عن يمينها تربة عبد الرحمن بن عمر بن الخطاب و بإزائه قبر عقيل بن أبي طالب (رض) و قبر عبد الله بن ذي الجناحين جعفر بن أبي طالب (رض) و بإزائهم روضه يذكر ان قبور أمهات المؤمنين بها و يليها روضة فيها قبر العباس بن عبد المطلب عم رسول الله (ص) و قبر الحسن بن علي بن أبي طالب (ع) و هي قبة ذهبية في الهواء بديعة الاحكام عن يمين الخارج من باب البقيع و رأس الحسن (ع) إلي رجلي العباس و قبراهما مرتفعان عن الأرض . . . و بالبقيع قبور المهاجرين و الأنصار، الا انها لا يعرف أكثرها ...
بقيع در شرق مدينه مكرمه قرار دارد و اگر كسي بخواهد به بقيع برود، دروازه اي به نام باب البقيع وجود دارد كه از آنجا وارد بقيع مي شوند و اولين چيزي كه بعد از وارد شدن ديده مي شود، در سمت چپ، قبر صفيه، دختر عبد المطلب، عمه پيامبر ص و مادر زبير بن عوام است و روبروي قبر او، قبر امام أهل مدينه، مالك بن أنس است كه گنبد كوچكي روي قبر او هست.
نكته:
كساني كه ادعا مي كنند گنبد روي قبر پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) را صوفي ها ساختند، نه أهل سنت، راجع به گنبد قبر مالك بن انس چه مي گويند؟ آيا اين گنبد را هم صوفي ها ساخته اند؟ يا مالكي ها و طرفداران او ساخته اند.
روبروي قبر مالك بن انس، قبر سلاله پاك و مقدس پيامبر، ابراهيم است و بر روي آن، گنبد سفيد رنگي بنا شده است. در سمت راست او، قبر عبد الرحمن بن عمر بن خطاب است و در مقابل او او قبر عقيل بن أبي طالب و عبد الله بن جعفر بن أبي طالب (شوهر حضرت حضرت زينب كبري (سلام الله عليها)) و در كنار آنها، قبرستان كوچكي است كه قبر همسران پيامبر ص است و در كنار آنها، مقبره اي است كه قبر عباس، عموي پيامبر ص و حسن بن علي است و اين مقبره، گنبدي بسيار زيبا و بلند دارد كه در آن، نقش و نگارهاي زيبايي به كار رفته است كه اگر كسي از درب بقيع از مدينه خارج شود و وارد بقيع شود، اين گنبد در سمت راست او خواهد بود. سر حسن بن علي، در كنار پاهاي عباس، عموي پيامبر ص است و قبر عباس و حسن بن علي، از زمين بلندتر است و بزرگ هستند و لوح هايي زيبايي روي آنها گذاشته اند كه با ورق هاي فلزي زرد رنگ و ريز نقش رويش كار شده است. هم چنين قبور مهاجرين و انصار است و بسياري از آنها مشخص نيست ...
رحلة إبن بطوطة، ج1، ص143، چاپ موسسه الرسالة بيروت، سال 1405
ببينيد چقدر دقيق محل قبور را مشخص كرده است! با اين تفصيل آمده اند محل قبور را در بقيع مشخص كرده اند. وقتي شخصي به بقيع مي آيد و به شما مي گويد محل قبور مشخص نيست، سؤالي ساده پيش مي آيد: آيا تو نمي داني؟ يا هيچ كس ديگر هم نمي داند؟ اگر بگويد هيچ كس ديگر هم نمي داند، مي گوييم: شما كه مي گوييد علم غيب را هم حتي پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) ندارد، پس از كجا مي دانيد كه هيچ كس نمي داند؟ اگر بگويند: ممكن است كسي بداند، ولي ما خبر نداريم، مي گوييم: مراجعه كنيد به كتاب هاي علماء تان و ببينيد كه چه نوشته اند؟ آيا محل اين قبور را مشخص كرده اند يا نه؟ نمي خواهيم شما به قبور ائمه بقيع (عليهم السلام) بياييد، به زيارت قبر مالك بن انس برويد يا بگذاريد آن مالكي مذهب ها كه از آفريقا به زيارت قبر پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) در مدينه مي آيند، قبر مالك بن انس را هم ببينند. اما متأسفانه مانع اين هم مي شوند.
* * * * * * *
آقاي مولايي
يكي از شبهاتي كه اين روزها وهابيت مطرح مي كنند، اين است كه قبري كه در كنار بقيه أهل بيت (عليهم السلام) است، قبر حضرت فاطمه زهراء (سلام الله عليها) است و با اين وسيله، در مخفي بودن قبر ايشان شبهه ايجاد كرده اند. نظر شما در اين مورد چيست؟
استاد أبو القاسمي
مطلب اول:
اگر كسي أهل دقت باشد، از همان ابتداء مي تواند اشكال بگيرد كه شما وهابي ها از يك سو ادعا مي كنيد قبر هيچ كس در بقيع مشخص نيست و از سوي ديگر وقتي بحث مخفي بودن قبر حضرت فاطمه زهراء (سلام الله عليها) مي رسد، ادعا مي كنيد كه قبر ايشان مشخص است. اين تناقض، تناقضي آشكار است. اگر گذشت ساليان، موجب مخفي شدن قبور است، چرا قبر حضرت فاطمه زهراء (سلام الله عليها) را مي گوييد آشكار است.
مطلب دوم:
در بعضي از كتب تاريخي كه عمدتا كتب أهل سنت است، در مورد دفن امام حسن (عليه السلام) عبارتي را دارند كه آن حضرت وصيت كردند در كنار قبر مادرشان حضرت فاطمه زهراء (سلام الله عليها) دفن شوند. من عبارت را براي شما مي خوانم كه دو نكته قابل توجه دارد:
آقاي سمهودي در كتاب خلاصة الوفاء، جلد 1، صفحه 257 عبارتي را از إبن شبّه نقل مي كند:
و سيأتي ما نقله إبن شبه في قبر العباس من أنه عند قبر فاطمة بنت أسد بن هاشم في أول مقابر بني هاشم الذي في دار عقيل و يؤيده ما نقله أبو الشيخ أبن حبان في كتاب السنة الكبير دفن بالبقيع عند جدته فاطمه بنت أسد بن هاشم
كلام إبن شبه در مورد قبر عباس خواهد آمد كه قبر او نزد قبر فاطمه بنت أسد بن هاشم است كه در اول مقابر بني هاشم دفن شده است. مؤيد اين مطلب هم نقل إبن حبان است در كتاب السنة الكبير كه وقتي پيكر حسن بن علي را آوردند تا بر او نماز بخوانند، پيكرش را در بقيع، كنار قبر فاطمه بنت أسد بن هاشم دفن كردند.
در رواياتي كه از امام حسن (عليه السلام) نقل شده، ايشان در اواخر عمر فرمودند: «بدن من را در كنار قبر پدرم رسول خدا (صلي الله عليه و آله) دفن كنيد و اگر نشد، در كنار قبر مادرم، فاطمه دفن كنيد». كه در بعضي از كتب أهل سنت به صراحت گفته اند فاطمه بنت أسد. اما جالب اينجاست كساني كه مي خواهند شبهه بياندازند، در اين جمله «كنار قبر پدرم رسول خدا (صلي الله عليه و آله) دفن كنيد»، پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) را به عنوان پدر معرفي كرده اند، اما در جمله بعد كه آمده است «كنار قبر مادرم، فاطمه»، مي گويند بايد حتما مادر خودش باشد. خب شايد قبر مادرش فاطمه بنت اسد باشد، همان طور كه علماء شما تصريح كرده اند. آن قرينه پدرم رسول خدا (صلي الله عليه و آله)، مي تواند قرينه باشد كه مقصود از مادرم، مادر بزرگم باشد. بنابراين در كتب تاريخي أهل سنت به صراحت آمده كه اين قبر متعلق به خانم فاطمه بنت أسد است و محل قبر حضرت فاطمه زهراء (سلام الله عليها) مشخص نيست.
* * * * * * *
آقاي مولايي
آيا در كتب أهل سنت، اقرار صريحي در رابطه با مخفي بودن قبر حضرت فاطمه زهراء (سلام الله عليها) وجود دارد؟
استاد أبو القاسمي
اگر عزيزان بخواهند مراجعه بكنند، مي توانند به كتاب تاريخ المدينة المنورة إبن شبّه مراجعه بكنند كه راجع به يك مسجدي است كه مي گويد:
إن المسجد الذي يصلي جنبه شرقيا علي جنائز الصبيان، كان خيمة لامرأة سوداء يقال لها رقية، كان جعلها هناك حسين بن علي تبصر قبر فاطمة و كان لا يعرف قبر فاطمة رضي الله عنها غيرها.
مسجدي كه در شرق بقيع، در كنار آن، بر بدن كودكان نماز خوانده مي شود، خيمه اي بود براي زني سياه پوست كه نامش رقيه بود كه حسين بن علي اين زن را در آنجا قرار داده بود و اين زن، آگاه به قبر فاطمه بود و غير از او، هيچ كس از محل قبر فاطمه با خبر نبود.
تاريخ المدينة لإبن شبة النميري، ج1، ص106
يعني در زمان امام حسين (عليه السلام) و امام حسن (عليه السلام)، علماء أهل سنت اقرار كرده اند كه غير از يك زن، هيچ كس از محل قبر حضرت فاطمه زهراء (سلام الله عليها) خبر نداشت. اين يك اقرار بسيار قوي براي مخفي بودن محل قبر حضرت فاطمه زهراء (سلام الله عليها) است.
هم چنين علماء أهل سنت، راجع به محل دفن آن بزرگوار، كلمات مختلفي دارند كه بعضي از آنها را آقاي سمهودي در كتاب خلاصة الوفاء، جلد 1، صفحه 259 جمع آوري كرده است:
و قال المحب الطبري في ذخائر العقبي: إن الشيخ أبي العباس المرسي كان اذا زار البقيع وقف أمام قبلة قبة العباس و سلم علي فاطمة و ذكر أنه كشف له عن قبره هناك و قيل دفنت في بيتها فقيل بمؤخره شامي باب النساء ... و قيل بمقدمه مكان المحراب الخشب خلف الحجرة داخل مقصورتها ... و حكي أبن جماعة في قبرها قولين آخرين أحدهما إنه الصندوق الذي أمام مصلي الإمام بالروضة ... ، ثانيهما أنه بالمسجد المنسوب إليها بالبقيع و هو المعروف ببيت الحزن.
محب الدين طبري در كتاب ذخائر العقبي نقل كرده است: شيخ أبو العباس المرسي هر وقت كه به زيارت بقيع مي رفت، روبروي سمت قبله گنبد عباس مي ايستاد و بر فاطمه سلام مي داد و ادعا كرده كه براي او كشف و كرامتي شده و دانسته كه محل قبر ايشان كجاست و گفته شده است كه فاطمه در خانه خودش دفن شده است، در انتهاي خانه كه كنار باب النساء قرار دارد و عده اي گفته اند در ابتداء ورودي خانه ايشان قرار دارد كه يك محراب چوبي پشت حجره پيامبر در داخل خانه خود حضرت است و آقاي إبن جماعت در مورد قبر آن حضرت، 2 نظر ديگر گفته است: يكي از آنها، قبري است كه از زمين بالا آمده و صندوقي كه روبروي محل امام جماعت در روضه است و ديگري در مسجدي معروف به بيت الأحزان كه منسوب به فاطمه است در بقيع.
پس خود آقاي سمهودي، چندين نظر براي محل قبر حضرت فاطمه زهراء (سلام الله عليها) مطرح كرده است. نكته اي كه در اينجا قابل توجه است، اين است كه ايشان گفته: «مسجدي كه در بقيع است». وهابيوني كه بقيع را خراب كردند، تمام بقيع، گنبد و بارگاه نبوده، مساجدي را هم كه در بقيع بوده، تخريب كرده اند. آيا تخريب مسجد در اسلام به اين صورت جايز است يا نه، سؤالي است كه بايد آنها پاسخ گويي باشند.
اينها خلاصه اي از نظرات أهل سنت درباره محل قبر حضرت فاطمه زهراء (سلام الله عليها) است كه به خوبي اختلاف نظر در محل دفن را نشان مي دهد.
آقاي نووي كه يك چهره سرشناس أهل سنت و معروف ترين شارح صحيح مسلم است، در كتاب تهذيب الأسماء و اللغات، در جلد 2، صفحه 353، چاپ مصر (اين عبارت را متأسفانه در بقيه چاپ ها تحريف كرده اند) عبارت بسيار زيبايي دارد و مي گويد:
قال: و أوصت أن تدفن ليلا، ففعل ذلك و لذلك كان موضع قبرها مكتوما مجهولا لم يعرف بالبت و اليقين، فقال قوم: إنها دفنت في بيتها و قيل: إنها دفنت بالبقيع و قيل: دفنت في المسجد.
فاطمه وصيت كرد كه شبانه دفن شود و اين كار هم انجام شد. به همين سبب است كه قبر آن حضرت مخفي و ناشناخته است و هيچ كس محل قبر را با قطع و يقين نمي داند. گروهي گفته اند: ايشان در خانه خودش دفن شده است و عده اي گفته اند: در بقيع دفن شده است و عده اي گفته اند: در مسجد دفن شده است.
بنابراين اقرار صريح جناب آقاي نووي شاهد بر اين مطلب است كه هم قبر حضرت فاطمه زهراء (سلام الله عليها) مخفي است و هم علت مخفي بودن اين قبر، وصيت خود ايشان است كه وصيت كردند شبانه دفن شود. اما متأسفانه دست هاي ناپاك، اين مطلب را از چاپ هاي جديد آقاي نووي تحريف و حذف كرده اند.
* * * * * * *
آقاي مولايي
لطفا به جمع بندي مطالب امروز اشاره اي بفرماييد.
استاد أبو القاسمي
مطالب مطرح شده راجع به 2 شبهه بود:
شبهه اول:
اينها ادعا مي كنند محل قبور ائمه أهل بيت (عليهم السلام) در بقيع مشخص نيست و ما پاسخ داديم آقاي إبن تيميه، ادعا و اقرار كرده كه قبر عباس در بقيع مشخص است و بر روي آن، گنبدي قرار دارد و ديگر علماء أهل سنت هم به صراحت، محل دقيق قبور ائمه (عليه السلام) را مشخص كرده اند كه در كنار قبر عباس، زير گنبد بوده است. اما متأسفانه وهابيون، گنبد را خراب كرده اند و اين دليل بر مخفي بودن محل قبر نيست.
شبهه دوم:
اينها ادعا مي كنند كه امام حسن (عليه السلام) فرموده اند: «مرا كنار قبر مادرم فاطمه دفن كنيد»، بنابراين قبر حضرت فاطمه زهراء (سلام الله عليها) مشخص است و ما پاسخ داديم كه اولا: اين ادعا، با ادعاي قبلي شما مبني بر مخفي بودن قبور ائمه بقيع (عليهم السلام) منافات دارد و براي مخفي بودن قبر حضرت فاطمه زهراء (سلام الله عليها)، شما بايد در ابتداء، محل قبر امام حسن (عليه السلام) را بدانيد. ثانيا: علماء أهل سنت خودشان اقرار كرده اند كه كلام امام حسن (عليه السلام)، تتمه اي داشته و فرموده است: «مرا در بقيع، كنار قبر مادرم فاطمه بنت أسد دفن كنيد». فاطمه بنت أسد، مادر أمير المؤمنين (عليه السلام) و مادربزرگ امام حسن (عليه السلام) بودند. بنابراين اين شبهه هم پايه و اساسي ندارد و عبارت أهل سنت را خواندم كه صريحا اقرار كرده اند: «علت مخفي بودن قبر آن حضرت، وصيت صريح حضرت فاطمه زهراء (سلام الله عليها) به دفن شبانه و مخفي بودن قبرشان است».
* * * * * * *
آقاي مولايي
سؤالي كه براي خود بنده به وجود مي آيد اين است كه در مورد بقيه قبور أهل سنت، چطور وهابيون با آن قبور، كاري نداشته اند و نوك تيز حملات شان را به طرف ائمه عصمت و طهارت (عليهم السلام) گرفته اند؟
استاد أبو القاسمي
اين مطلب، طبيعي است. اگر سفري به عراق داشته باشند، در منطقه اعظميه بغداد كه به نام امام اعظم أهل سنت، أبو حنيفه نام گذاري شده، يك حرمي است كه داراي گنبد است و دقيقا داراي ضريحي شبيه ضريح ائمه شيعه است. در مصر، قبر آقاي شافعي، رهبر فرقه شافعي ها وجود دارد كه هم گنبد دارد و هم ضريح دارد. اينها رهبر 2 فرقه أهل سنت هستند. صوفي ها كه نمي آيند براي اينها ضريح بسازند! اگر آقايان أهل سنت ادعا مي كنند براي پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) و ائمه بقيع (عليهم السلام)، صوفي ها و شيعيان گنبد و حرم ساخته اند، خب، شيعه و صوفي نمي آيد براي مالك بن أنس و شافعي و أبو حنيفه، گنبد و بارگاه بسازد. آقاي خالد بن وليد در سوريه، حرم و بارگاه دارد. آقاي بخاري در ازبكستان، گنبد و بارگاه دارد. تنها مشكل وهابيون، با ائمه (عليهم السلام) است. همان طور كه عرض شد، در مدينه، مسجدي بود به نام مسجد حضرت فاطمه زهراء (سلام الله عليها) در مساجد سبعه كه آن را تخريب كردند. چرا؟ آيا علتي جز مخالفت با أهل بيت (عليهم السلام) مي تواند داشته باشد؟ خانه حضرت خديجه كبري (سلام الله عليها) را در مكه تخريب كردند. آيا علتي جز مخالفت با أهل بيت (عليهم السلام) مي تواند داشته باشد؟ در مكه، خانه اي است به نام دار زيد بن أرقم كه 2 يا 3 آيه در آنجا نازل شده است و در آنجا مسجد درست كرده اند و شايد 300 تا 500 متر با مسجد الحرام فاصله نداشته باشد. همه ساله، بودجه فراواني مي دهند براي حفظ آن مسجد، اما نزديك تر از آن به مسجد الحرام، خانه حضرت خديجه كبري (سلام الله عليها) بود كه چندين سال، پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) در آن خانه زندگي كردند و چندين سوره به صورت كامل در آنجا نازل شد؛ سوره مزمل و سوره مدثر و ديگر سوره ها و آيات. اما اين خانه را خراب كردند و الآن اثري از آن نيست. اين نشان گر اين است كه دشمني وهابيت، با زيارت قبور نيست، دشمني شان با هر جايي است كه نام أهل بيت (عليهم السلام) باشد.
* * * * * * *
آقاي مولايي
به نظر شما، آيا خاك بقيع هم مانند خاك كربلا، مقدس و محترم است؟
استاد أبو القاسمي
قطعا قبور ائمه (عليهم السلام)، طهارت و پاكي خاص خودش را دارد. كساني كه به زيارت قبر پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) مي روند، اگر نگاه بكنند، مي بينند كه روي ضريح پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله)، يك مصرع از يك شعر را آورده اند:
نفسي الفداء لقبر أنت ساكنه.
جانم فداي قبري كه شماي پيامبر در آن ساكن هستيد.
اين مصرع شعر را قبل از اين كه وهابيون به مدينه بيايند و آنجا را تصرف بكنند، بر روي ضريح موجود بود. وهابي ها اعتقاد دارند كه قبر، هيچ اثري ندارد؛ حتي خود پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) را هم مي گويند هيچ اثري ندارد نعوذ بالله. مي گويند پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) از دنيا رفته و ديگر اثري براي پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) نيست. اين مصرع روي ضريح پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) نوشته شده است: «جانم فداي قبري كه شماي پيامبر در آن ساكن هستيد». روايات شيعيان هم در مورد، فراوان آمده كه قبرهاي آنها، بقعه اي از بقعه هاي جنت و بهشت است. اما كارهايي كه موجب تحريك و وهن باشد را ما نبايد انجام بدهيم. بحث شفاء و استشفاء به تربت، فقط در مورد تربت سيد الشهداء (عليه السلام) آمده است و آن هم علماء گفته اند به مقدار يك دانه كوچك كه در آب حل بكنند تا شبيه خوردن خاك به حساب نيايد و مي گويند اين خاك را به اين صورت، به عنوان استشفاء بخورد و در مورد بقيه خاك ها، اين مطلب را قبول ندارند. اما اين كه اين قبور، قبور مطهر و پاكيزه اي است، هيچ شكي در آن نيست. لذا، اگر زوّار محترم در اين زمينه احتياط بكنند و كاري كه سبب تحريك وهابيون بشود، انجام ندهند، مناسبت تر خواهد بود.
* * * * * * *
آقاي مولاي
اگر مطلب ديگري داريد، بفرماييد.
استاد أبو القاسمي
عزيزان بايد در مدينه و مكه، مراقب باشند. گاهي اوقات بعضي افراد براي شبهه افكني مي آيند و بايد چند مطلب را مد نظر قرار بدهند:
مطلب اول:
جايي كه شبهه پخش مي شود و شخص، قدرت پاسخ دادن ندارد و خودش هم ممكن از در معرض اين شبهات واقع شود، حرام است كه به اين شبهات گوش بدهد.
مطلب دوم:
به هيچ وجه وارد بحث با وهابيون در بقيع نشوند. چون ضررهاي خودش را دارد. آنها آنجا ايستاده اند و به هيچ وجه هم قانع نخواهند شد و بارها و بارها با علماء شيعه بحث كرده اند و مغلوب شده اند، ولي دست از عقيده شان برنمي دارند. نه تنها با علماء شيعه، بارها و بارها أهل سنت با وهابيون در بقيع بحث كرده اند كه اين كارها چيست كه شما انجام مي دهيد؟ اين نهي از زيارت قبور براي چيست؟ ما أهل سنت، خودمان زيارت قبور و تبرّك و طلب شفاعت و توسل داشتيم. بارها بحث پيش آمده و در بين علماء أهل سنت، كساني بوده اند كه ردّيه بر نظرات وهابيون نوشته اند. اما متأسفانه گوش اينها بدهكار اين حرف ها نيست.
* * * * * * *
سؤالات بينندگان
سؤال:
خداوند در قرآن مي فرمايد: عهد و امامت من به ظالمين نمي رسد و عده اي كه قبلا مشرك بوده اند و شرك هم نمونه اي از ظلم است، چگونه مي شود كه به عنوان امام أمت برگزيده مي شوند، ولي مردم هنوز هم با پيشرفت اين همه علم، اين آيه قرآن را نمي توانند قبول كنند؟ آيا اين آيه قرآن خوب تفسير نشد؟
جواب:
در مسجد النبي (صلي الله عليه و آله)، در آن دو صحني كه درب هايش باز و بسته مي شود، نام بزرگان اسلام را به نظر أهل سنت نوشته اند كه يكي از اين نام ها، نام مقدس امام زمان (عجل الله تعالي فرجه الشريف) بود كه كسي كه اين عبارت را نوشته بود، به صورتي نوشته بود كه كلمه «حي» هم مشخص بود، يعني زنده است. وهابيون آمدند حتي آن را هم تحريف و دست كاري كردند تا كلمه «حي» از بين برود. اين كه وجود نازنين امام زمان (عليه السلام) جزء مسلمات اسلام است، حتي بعضي از بزرگان أهل سنت، ادعاي تواتر در اين زمينه كرده اند و اين ادعا هم صحيح است و گفته اند: «من أنكر خروج المهدي فقد كفر : اگر كسي خروج و قيام امام زمان (عليه السلام) را منكر شود، كافر شده است».
راجع به اين آيه:
وَ إِذِ ابْتَلَي إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا قَالَ وَ مِنْ ذُرِّيَّتِي قَالَ لَا يَنَالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ
سوره بقره/آيه124
كه آيا خلفاء، مرتكب بعضي از گناهان شدند؟ يا بدعت گزاري بوده يا قبلا كفر داشتند، آيا اينها مي توانند شايستگي امامت داشته باشند؟ ما وارد اين بحث نمي شويم. فقط مقداري درباره تفسير و توجيه اين آيه از علماء أهل سنت عرض مي كنم.
آقاي جصّاص در كتاب احكام القرآن، جلد 1، صفحه 84 در ذيل همين آيه مي گويد:
فثبت بدلالة هذه الآية بطلان إمامة الفاسق و أنه لا يكون خليفة و أن من نصب نفسه في هذا المنصب و هو فاسق لم يلزم الناس اتباعه و لا طاعته.
با اين آيه، ثابت مي شود كه شخص فاسق نمي تواند امام باشد و خليفه هم نمي تواند باشد و اگر يك فاسقي، شخص ديگري را نصب كند، مردم لازم نيست از او تبعيت و اطاعت بكنند.
آقاي إبن عيينه كه از بزرگان تاريخي أهل سنت است و زمخشري و نسفي و أبي حيان آندلسي هم از او نقل كرده اند، گفته است:
لا يكون الظالم إماما قط و كيف يجوز نصب الظالم للإمامة و الإمام إنما هو لكف الظلمة. فإذا نصب من كان ظالما في نفسه، فقد جاء المثل السائر: من إسترعي الذئب ظلم.
شخص ظالم، به هيچ وجه نمي تواند امام باشد. چگونه ممكن است كه يك ظالمي را به امامت بگمارند، در حالي كه امام، براي برطرف كردن ظلم و ظلمت است. اگر بيايد يك شخص ظالمي را به عنوان امام قرار بدهد، مانند آن است كه گرگ را چوپان گله اش قرار داده است.
الكشاف عن حقائق التنزيل و عيون الأقاويل للزمخشري، ج1، ص309 ـ تفسير النسفي، ج1، ص69 ـ تفسير البحر المحيط لأبي حيان الأندلسي، ج1، ص549
بنابراين علماء أهل سنت هم از همين آيه، اين برداشت را كرده اند كه ظالم نمي تواند امام شود. اما چطور پاسخ مي دهند و توجيه مي كنند، در جلسه قبل خدمت عزيزان، يك ادعايي از أهل سنت را نقل كردم كه در مورد أمير المؤمنين (عليه السلام) گفته اند: «ايشان هيچ گاه بت نپرستيده است». لذا به ايشان مي گويند: «كرم الله وجهه: خداوند پيشاني آن حضرت را گرامي داشت كه لحظه اي براي بت ها تعظيم و سجده نكرد». آنها ادعا كرده اند كه خليفه اول هم به همين صورت بوده است. در كتاب الفتاوي الحديثية إبن حجر هيثمي سؤال مي شود:
چرا به حضرت علي (عليه السلام) مي گويند «كرم الله وجهه»؟
مي گويد:
حكمة ذلك أن عليا كرم الله وجهه و رضي الله عنه لم يسجد لصنم قط، فناسب أن يدعي له بما هو مطابق لحاله من تكرمة الوجه و المراد به حقيقته أو الكناية عن الذات أي حفظه عن أن يتوجه لغير الله تعالي في عبادته
حكمت آن اين است كه حضرت علي (عليه السلام) هيچ گاه بتي را نرستيده است. بنابراين وقتي دعا براي ايشان مي خواهيد بكنيد، بايد چيزي را بگوييد كه مناسب حال ايشان باشد و «كرم الله وجهه» يعني حفظ شده است از اين كه براي غير خدا توجه بكند در عبادت كردنش.
و شبيه حضرت علي (عليه السلام) است أبو بكر و با اين توجيه، خليفه اول را هم مبرّا از شرك مي دانند و مي گويند: «هيچ گاه خليفه اول بت نپرستيده است». ولي تعجب مي كنيم از آنها كه چطور اين حرف را در مورد خليفه اول مي زنند، اما راجع به پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) هم چنين حرفي نمي زنند. راجع به پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله)، روايتي با سند معتبر نقل كرده اند كه آن حضرت، براي بت ها، قرباني مي كرده و از آن قرباني ها مي خورده است.
مي توانيد به اين آدرس مراجعه كنيد: المعجم الكبير طبراني، جلد 5، صفحه 86، روايت شماره 4663 كه شخصي به نام زيد بن عمرو بن نفيل نزد پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) آمد و همديگر را ديدند و سلام كردند و حضرت سفره را جلوي ايشان گذاشتند و او پرسيد:
ما هذا؟ قال: شاة ذبحناها لنصب كذا كذا. فقال زيد بن عمرو: إنا لا نأكل شيئا ذبح لغير الله
اين چيست؟ حضرت فرمود: اين گوسفندي است كه براي فلان بت قرباني كرده ايم. زيد گفت: من از گوسفندي كه براي بت ها و غير خداوند قرباني شده باشد، نمي خورم.
السنن الكبري للنسائي، ج5، ص54 ـ فضائل الصحابة للنسائي، ص26 ـ المستدرك علي الصحيحين للحاكم النيشابوري، ج3، ص217
براي خليفه اول مي گويند هيچ گاه ظالم نبوده و بت پرستي نكرده، ـ نعوذ بالله ـ براي پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) مي گويند كه براي بت ها قرباني كرده است!
جالب اينجاست كه آقاي هيثمي در كتاب مجمع الزوائد، جلد 9، صفحه 418 در مورد اين روايت مي گويد: «تمام راويان و رجال اين روايت، صحيح هستند، غير از محمد ب عمرو بن علقمه كه او هم حسن الحديث است». نتيجه اين مي شود كه اين روايت از نظر سندي، حسن و معتبر است طبق مباني أهل سنت.
بنابراين عرض شد كه طبق آيه قرآن، ظالم نمي تواند امام باشد و أهل سنت هم براي خودشان، توجيهاتي را دارند و ادعا مي كنند خليفه اول هيچ گاه بت نپرستيده است و خودشان بايد براي اين ادعا، دليل بياورند و پاسخ گويي باشند.
* * * * * * *
سؤال:
آيا مي توانيم در قبرستان بقيع، بفهميم كه محل قبور صحابه پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) و امام حسن (عليه السلام) و حضرت فاطمه زهراء (سلام الله عليها) آنجا هست؟ چون قبورشان معلوم نيست؛ هم چنين حضرت همزه (عليه السلام) و عبد الله بن مسعود. آيا مي توان فهميد كه قبور آنها كجاست؟
جواب:
در اين زمينه، همان طور كه عرض شد، علماء أهل سنت، بسياري از قبور را مشخص كرده اند و نقشه هاي تاريخي موجود است و مي توانند مراجعه بكنند به بعثه مقام معظم رهبري در آنجا و نقشه قبور را در بقيع تهيه بكنند. قبور مشخص است و حتي أهل سنت، قبر خليفه سوم عثمان را ادعا مي كنند مشخص است. جالب اين كه همين الآن كه مي گويند قبور ائمه بقيع (عليهم السلام) مشخص نيست، در انتهاي بقيع، در قبري كه منسوب به خليفه سوم است، طبق تاريخ طبري، [جلد 3، صفحه 438] معروف به حش كوكب است. چون نگذاشتند خليفه سوم در قبرستان بقيع دفن شود و او را در حش كوكب دفن كردند و بني أميه آنجا را خريدند و به بقيع متصل كردند. چون معمولا أهل سنت به زيارت قبر خليفه سوم عثمان مي روند و شيعه نمي رود، در آنجا، يكي از مأمورين أمر به معروف عربستان سعودي ايستاده است و دائما بر ضد شيعه صحبت مي كند و راجع به مقام خليفه سوم عثمان صحبت مي كند.
* * * * * * *
سؤال:
چند روز پيش يك نفر از آقاي اللهياري در شبكه جهاني أهل البيت سؤال كرد راحع به حضرت عايشه كه پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) به طرف خانه عايشه مي رفت و دستش را دراز كرد به سمت آن خانه و گفت: اينجا جاي فساد يا منبع فساد است. در اين مورد توضيح بفرماييد
جواب:
ما نه پاسخ گويي مطالب آنها هستيم و نه در مقام دفاع از آنها. هر كسي هر كار خوبي انجام بدهد، پاداش مي برد و اگر اشتباهي هم بكند، خودش بايد پاسخ گو باشد؛ چه شيعه و چه سني. اما روايتي با همين مضمون در كتاب صحيح بخاري موجود است و من فقط روايت را مي خوانم و أهل سنت هم فقط تفسير و تأويل شان را براي اين روايت مطرح بكنند و ما هيچ نظري راجع به اين روايت نداريم و استدلال هم نمي كنيم. در صحيح بخاري، روايت شماره 2937، جلد 3، صفحه 1130، چاپ دار إبن كثير از عبد الله (رضي الله عنه) نقل مي كند:
قال: قام النبي (صلي الله عليه و سلم) خطيبا، فأشار نحو مسكن عائشة، فقال: ههنا الفتنة ثلاثا من حيث يطلع قرن الشيطان.
گفت: پيامبر (صلي الله عليه و سلم) ايستادند به خطبه خواندن و به سمت خانه عايشه اشاره كردند و 3 بار فرمودند: اينجا فتنه است، همين سمتي كه شاخ شيطان يا أمت شيطان از آنجا بيرون خواهند آمد.
اين كه فتنه به چه معنايي است، خودشان بايد توضيح بدهند. براي اين چه توجيهي دارند؟ البته توجيه كرده اند و گفته اند: مقصود، بعيد است. يعني همين جهت، مقصود پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) بوده است، نه خانه عايشه. ولي اين با مضمون روايت سازگاري ندارد. چون اگر كسي عربي بلد باشد، مي بينيد كه در لفظ روايت، كلمه «ههنا» آمده است و اشاره به نزديك دارد و به همان چيزي كه مردم مي ديدند، اشاره كرده است. ولي خودشان بايد پاسخ گو باشند و ما پاسخ گوي روايات أهل سنت و توجيهات شان براي اين مطالب نيستيم.
* * * * * * *
سؤال:
يكي از بينندگان درباره فضائل أمير المؤمنين (عليه السلام) صحبت كردند و گفتند كه حضرت فاطمه زهراء (سلام الله عليها) كوچك ترين دختر پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) بوده است. از استاد أبو القاسمي درخواست مي كنم كه در اين مورد توضيح بفرمايند كه حضرت فاطمه زهراء (سلام الله عليها)، يگانه دختر پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) بوده است. ولي ايشان معتقد بود كه پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) دختران ديگري هم داشته است. حال آنكه آنها دختر خوانده پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) بوده اند، نه دختر پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله).
جواب:
اين مطلب، چندين بار در اين شبكه اعلام شده است و بنده هم به عنوان تكلمه عرض مي كنم:
مطلب اول:
وقتي آيه مباهله، آيه 61 سوره آل عمران نازل شد، در مورد «وَ نِسَاءَنَا وَ نِسَاءَكُمْ»، تنها دختري كه پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) با خودشان بردند، حضرت فاطمه زهراء (سلام الله عليها) بودند و شكي در آن نيست و اجماعي ميان شيعه و سني است.
مطلب دوم:
در تمام سختي هايي كه بر پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) وارد شده است، مراجعه كنيد و ببينيد كه آيا كس ديگري به آن حضرت كمك كرده باشد در مكه، يا تنها كسي كه ذكر شده، خانم حضرت فاطمه زهراء (سلام الله عليها) بود؛ به حدي كه به آن حضرت، كنيه أم أبيها دادند.
مطلب سوم:
روايتي در صحيح بخاري مطرح شده و از عبد الله بن عمر سؤال كردند كه نظرت راجع به عثمان و حضرت علي (عليه السلام) چيست؟ مي گويد:
اما عثمان، فكان الله عفا عنه و أما أنتم، فكرهتم أن تعفوا عنه و أما علي، فابن عم رسول الله صلي الله عليه و سلم و ختنه.
اما عثمان، خدا از او درگذشت؛ اما شما بدتان آمد كه از درگذريد. اما علي، پسر عموي پيامبر (صلي الله عليه و سلم) و داماد ايشان است.
صحيح بخاري، ج5، ص157
اگر فضيلت دامادي براي خليفه سوم هم بود، اين مقايسه كردن، معنا نداشت.
شبيه همين مطلب هم بر زبان خود حضرت فاطمه زهراء (سلام الله عليها) در كتاب مناقب علي بن أبي طالب إبن مردويه اصفهاني، صفحه 202 آمده است كه حضرت فرمودند:
تنها كسي كه در بين شما، داماد دختران پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) است، علي است و هيچ كس ديگري نيست.
در كتاب جواهر المطالب في مناقب الامام علي إبن دمشقي، جلد 1، صفحه 209 و كتاب الرياض النضرة، جلد 2، صفحه 202، خود پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) به حضرت علي (عليه السلام) فرمودند:
3 چيز به تو داده شده كه به هيچ كس ديگري داده نشده است: تو دامادي من را داري و همسري مانند حضرت صديقه طاهره (سلام الله عليها)، دختر مرا داري و به هيچ كس چنين فضيلتي داده نشده است.
لذا، آنچه از اين مطالب به دست مي آيد، اين است كه حضرت فاطمه زهراء (سلام الله عليها) تنها دختر پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) بود.
* * * * * * *
سؤال:
چرا ائمه بقيع (عليهم السلام) زير پاي حضرت عباس دفن شده اند؟ مگر امامان (عليه السلام) بالاتر از عموي پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) نبودند؟ پس چرا وقتي امام حسن (عليه السلام) شهيد شدند، زير پاي حضرت عباس دفن شد؟
جواب:
ائمه (عليهم السلام) ما به خاطر احترامي پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) و أمير المؤمنين (عليه السلام) به عباس، عموي پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) مي گذاشتند و او بزرگ بني هاشم بود و عمو، به منزله پدر به حساب مي آمد، خواستند اين احترام فاميلي را حفظ كنند و در جاهاي بسياري، از ائمه (عليهم السلام) و أمير المؤمنين (عليه السلام) دفاع كرده است. لذا، زير پاي ايشان دفن شده اند.
* * * * * * *
سؤال:
در جلسه قبل سؤالي پرسيدم كه جواب نداديد. ما معتقديم كه پيامبران إلهي پاك هستند. در حالي كه در قرآن كريم آمده است كه وقتي حضرت موسي (عليه السلام) آن قبطي را مي كشد، مي گويد: «خدايا! من اسير وسوسه شيطان شدم و او دشمن آشكاري است و من گناه كردم و مرا ببخش». سؤال من اين است كه وقتي حضرت موسي (عليه السلام) خوش مي گويد من گناه كرده ام، چه اصراري داريم كه بگوييم پيامبران (عليهم السلام) انسان هاي پاكي هستند؟
جواب:
بنده متأسفانه فراموش كردم جواب بدهم، با اين كه جواب را آماده كرده بودم.
نكته اول:
در آيه قرآن، راجع به حضرت موسي (عليه السلام) آمده است:
وَ اذْكُرْ فِي الْكِتَابِ مُوسَي إِنَّهُ كَانَ مُخْلَصًا وَ كَانَ رَسُولًا نَبِيًّا
سوره مريم/آيه51
و وصف مخلص بودن را براي حضرت موسي (عليه السلام) آورده است. در مقابل، در خود قرآن، آيه اي آمده از زبان شيطان كه مي گويد:
قَالَ فَبِعِزَّتِكَ لَأُغْوِيَنَّهُمْ أَجْمَعِينَ / إِلَّا عِبَادَكَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصِينَ
خدايا! من همه بندگان تو را گمراه خواهم كرد، مگر بندگان خالص تو را.
سوره ص/آيه83ـ82
در اين آيه قرآن، شيطان گفته است: گمراهي، فقط براي بندگاني است كه خالص نباشند. از طرف ديگر، در خود قرآن، وصف إخلاص را براي حضرت موسي (عليه السلام) آورده است. وقتي حضرت موسي (عليه السلام) مخلص شد و شيطان هم بر مخلصين، هيچ راه نفوذي ندارد، لذا عصمت براي حضرت موسي (عليه السلام)، خودبه خود ثابت مي شود.
نكته دوم:
اما براي اين كه آن آيه اي كه راجع به حضرت موسي (عليه السلام) فرمودند، معنايش به خوبي مشخص شود، اين دوست عزيز مي توانند به كتاب عيون اخبار الرضا شيخ صدوق (ره)، جلد 2، صفحه 176 مراجعه بكنند كه يك بحث علمي ميان مأمون و روايات امام رضا (عليه السلام) است و اين روايت، به خوبي، احتياج مردم را به أهل بيت (عليهم السلام)، در فهم آيات قرآن نشان مي دهد. اين كه پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) فرمودند:
كتاب الله و عترتي، لن يفترقا حتي يردا علي الحوض
معنايش به خوبي از اين روايات مشخص مي شود.
در اين روايت آمده است:
فقال المأمون: فما معني قول موسي «رَبِّ إِنِّي ظَلَمْتُ نَفْسِي فَاغْفِرْ لِي» قال: يقول: إني وضعت نفسي غير موضعها بدخولي هذه المدينة «فَاغْفِرْ لِي» أي استرني من أعدائك لئلا يظفروا بي فيقتلوني «فَغَفَرَ لَهُ إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ».
مأمون به امام رضا (عليه السلام) گفت: معناي اين گفته حضرت موسي (عليه السلام) چيست كه گفت: «خدايا! من به خودم ظلم كردم، مرا ببخش».
اگر به كتاب هاي لغت مراجعه كنيد، مي بينيد كه ظُلْم به معناي «وضع الشئ في غير محله : قرار دادن چيزي در غير جايگاه خود» است. اين معناي لغوي است. امام رضا (عليه السلام) فرمودند كه ظلم در اين آيه، به معناي لغوي به كار رفته است. حضرت معني آن را مي فرمايد:
يعني: من جايي آمده ام كه جايگاه من نبوده است. من بين مؤمنيني آمده ام و به شهري آمده ام كه مركز كفار و محل حكومت آنهاست.
غَفَرَ در كتاب هاي لغت به معناي سَتَرَ است. امام رضا (عليه السلام) مي فرمايد:
«فَاغْفِرْ لِي» يعني مرا مخفي بدار از دشمنانت تا مبادا آنها مرا پيدا بكنند و مرا بكشند.
اين روايت، طولاني است و راجع به بسياري از أنبياء (عليهم السلام) و شبهاتي كه راجع به آنها در قرآن مطرح شده، مأمون، سؤال پرسيده و وجود نازنين امام رضا (عليه السلام) پاسخ گفته اند و مأمون در پايان، عبارت جالبي را دارد و مي گويد:
جزاك الله عن أنبيائه خيرا يا أبا الحسن
اي أبا الحسن! خداوند تو را پاداش خير دهد براي دفاع از انبيائش.
اين دوست عزيز، براي تكميل اطلاعاتش، مي تواند به اين روايت مراجعه كند و پاسخ شبهاتي كه راجع به تمام أنبياء (عليهم السلام) در قرآن مطرح شده را در اين روايت دريافت كنند.
* * * * * * *
سؤال:
آيا با اين همه تفاصيل و با اين همه فرمايشاتي كه عايشه از پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) درباره حضرت علي (عليه السلام) شنيد، آيا اگر عايشه براي جنگ با حضرت علي (عليه السلام) برنمي خاست، معاويه مي توانست يا جرأت مي كرد با حضرت علي (عليه السلام) بجنگد؟
جواب:
جنگ هايي كه با أمير المؤمنين (عليه السلام) صورت گرفت، مختلف بود و يكي از جنگ ها، عايشه بود و يكي ديگر از جنگ ها، به فرماندهي معاويه بود. در روايتي كه در صحيح بخاري آمده، راجع به ماجراي جنگ جمل، اگر عزيزان به صحيح بخاري مراجعه كنند، در روايت 4163، يكي از صحابه به نام أبي بكرة مي گويد:
لقد نفعني الله بكلمة سمعتها من رسول الله صلي الله عليه و سلم أيام الجمل بعد ما كدت أن الحق بأصحاب الجمل فأقاتل معهم، قال: لما بلغ رسول الله صلي الله عليه و سلم أن أهل فارس قد ملكوا عليهم بنت كسري قال: لن يفلح قوم و لوا أمرهم إمرأة.
خداوند بعد از آن جمله اي كه آن را از پيامبر (صلي الله عليه و سلم) شنيدم، به من سود رساند در زمان جنگ جمل كه نزديك بود من هم ملحق به اصحاب جمل بشوم. وقتي به پيامبر (صلي الله عليه و سلم) خبر رسيد كه مردم فارس، أمر و حكومت خودشان را به يك زن كه دختر كسري است واگذار كردند، فرمودند: قوم و گروهي كه أمر و حكومت خودشان را به دست يك زند بسپارند، رستگار نخواهند شد.
صحيح بخاري، ج5، ص136
عبارت اين صحابه اين است كه در زمان جنگ جمل، اين روايت پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) به من سود رساند و من به طرفداران جمل ملحق نشدم. معني اين روايت چيست؟ اين است است كه طرفداران جمل، يك زن را به عنوان حاكم خودشان انتخاب كرده بودند. هر كدام از جنگ هايي كه با أمير المؤمنين (عليه السلام) صورت گرفت، جنگ جمل و صفين و نهروان، هر كدام، فرماندهان و مسئولين خاص خودش را داشت. البته أهل سنت ادعا مي كنند كه همسر پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) براي اصلاح آمده بود. سؤال ما اين است: اگر براي اصلاح آمده بود، چطور فرماندهي يك جنگ و يك طرف به عهده خودش بود طبق روايت صحيح بخاري. يا بياييد روايت صحيح بخاري را از بين ببريد و بگوييد ما بخاري را قبول نداريم، كه اين در واقع، خروج از سني بودن است، يا يك توجيهي براي اين روايات پيدا كنيد.
* * * * * * *
سؤال:
پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) چند دختر داشتند؟ اگر حضرت فاطمه زهراء (سلام الله عليها) يگانه دخترش بوده، شما فرموديد قبرش معلوم نيست، اگر قبرش معلوم نيست، وقتي كه وفات كردند، آيه خليفه زمان كه أبو بكر صديق بوده، بر قبر او نماز خواندند؟ آيا نمازش را خليفه خواند يا نه؟ اگر نخوانده، چرا؟ قبر حضرت فاطمه زهراء (سلام الله عليها) بنابر عقايد شيعه، معلوم نيست.
جواب:
پاسخ اين مطلب، در صحيح بخاري داده شده است و نيازي نيست ما به ساير كتب مراجعه بكنيم. در صحيح بخاري آمده است:
و عاشت بعد النبي صلي الله عليه و سلم ستة أشهر، فلما توفيت، دفنها زوجها علي ليلا و لم يؤذن بها أبا بكر و صلي عليها.
وقتي فاطمه از دنيا رفت، همسر ايشان، علي ايشان را شبانه دفن كردند و به أبو بكر هم اجازه آمدن هم ندادند يا به او خبر ندادند و خود علي بر او نماز خواند.
صحيح بخاري، ج5، ص83
بنابراين طبق روايات خود أهل سنت هم حضرت فاطمه زهراء (سلام الله عليها) وقتي دفن شد، أمير المؤمنين (عليه السلام) بر آن حضرت نماز خواندند. إبن بطال در شرح همين روايت در شرح صحيح بخاري، مطلب جالبي دارد و مي گويد:
و دفن علي بن أبي طالب زوجته فاطمة ليلا، فر بها من أبي بكر أن يصلي عليها، كان بينهما شئ
علي بن أبي طالب، فاطمه را شبانه دفن كرد و آن جنازه مطهر را فراري داد از أبو بكر تا مبادا أبو بكر بر آن نماز بخواند. ميان آن دو، اتفاقي افتاده بود.
آقاي إبن قتيبه هم شبيه همين مطلب را در تأويل مختلف الحديث، جلد 1، صفحه 13 نقل مي كند و مي گويد حضرت فاطمه زهراء (سلام الله عليها) از أبو بكر ميراث پدرش را خواست و أبو بكر نپذيرفت و حضرت فاطمه زهراء (سلام الله عليها) قسم خورد كه ديگر با خليفه اول صحبت نكند و وصيت كرد شبانه دفن شود تا خليفه اول در دفن آن حضرت حاضر نشود.
اينها مطالبي است كه در كتب أهل سنت آمده است و به اقرار صريح آنها، أمير المؤمنين (عليه السلام) بر جنازه حضرت فاطمه زهراء (سلام الله عليها) نماز خوانده و كسي از خلفاء، حاضر نبوده است.
طبق نظر أهل سنت هم قبر حضرت فاطمه زهراء (سلام الله عليها) مخفي است، چه رسد به نظر شيعيان. شيعيان إجماع دارند كه قبر حضرت فاطمه زهراء (سلام الله عليها) مخفي است.
* * * * * * *
سؤال:
چند شب پيش آقاي حيدري در شبكه ماهواره اي نور صحبتي را مطرح كردند كه يك نفر از بچه شيعه ها، مقداري آشغال زير بغل خود جمع كردند و داخل حرم مطهري نبوي (صلي الله عليه و آله) آوردند و قصد جسارت داشتند. ايشان مي گفتند كه اين بچه شيعه ها را خط مي دهند و ... . متأسفانه ايشان چشم شان را به اين نكته بسته بودند كه كساني كه حرم ائمه بقيع (عليهم السلام) را تخريب كردند، عمل شان با توجه به اين كه آگاهانه و عمدي بوده، ولي نسبت به آن بچه شيعه، اين گونه صحبت مي كنند. متأسفانه اين شبكه به بچه هاي شيعه اجازه نمي دهد كه بچه هاي شيعه صحبت كنند. الحمدلله كه اين شبكه جهاني ولايت هست و شيعيان و برادران سني و وهابي هم مي توانند بيايند و آزادانه حرف شان را بزنند. إن شاء ا... كه شبكه ماهواره اي نور اين حرف ما را بشنوند كه عملي كه بزرگان اينها نسبت به تخريب قبور ائمه (عليهم السلام) انجام دادند، بسيار بدتر از آن حركتي است كه يك نوجوان نا آگاه آن كار را انجام داد.
جواب:
من يك ماجرايي را براي شما نقل بكنم:
حدود 2 سال قبل بود كه در مدينه، درگيري هايي ميان شيعيان مدينه و شيعيان عربستان سعودي و مأمورين أمنيتي عربستان سعودي در بقيع اتفاق افتاد. مطلب اين بود كه وقتي شيعيان جمع شدند، يكي از مأمورين أمنيتي عربستان سعودي كه در پله هاي بقيع ايستاده بود و از اين زنان فيلم برداري مي كرد و اين بر غيرت مردان شيعه، گران تمام شد و شروع كردند به پرخاش كردن و پرتاب كفش به سوي اين مأمور أمنيتي. از آن طرف هم اينها اين كفش پرتاب كردن را فيلم برداري كردند و گفتند: شيعيان آمده اند به سمت قبر صحابه، كفش پرتاب كرده اند. ببينيد! مطلب اين بود كه شخصي از زنان شيعه فيلم برداري كرده و شيعيان هم به سمت او كفش پرتاب كرده تا او از آنجا منصرف شود و برود، ولي اين عمل را فيلم برداري كردند و گفتند: شيعيان به سمت قبور صحابه، كفش پرتاب كرده اند. خب چرا نگفتند كه آنجا قبر بزرگان شيعه هم وجود دارد، آيا شيعيان به قبر بزرگان شان اهانت مي كنند؟ آنجا قبر پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) است، كدام شيعه اي به خودش اجازه مي دهد به قبر پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) جسارت بكند؟ اينها مطالبي است كه وقتي از زبان آنها مطرح مي شود، شبيه لطيفه مي ماند. شما كه آمديد قبر ائمه بقيع (عليهم السلام) را تخريب كرديد و مسجد حضرت فاطمه زهراء (سلام الله عليها) را در مدينه، به زباله داني تبديل كرديد و بعد هم تخريب كرديد، شما ديگر داعيه دفاع از قبر پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) نداشته باشيد.
* * * * * * *
سؤال:
در ارتباط با ازدواج حضرت أم كلثوم با عمر، يك مقبره اي در استان خوزستان، شهرستان دزفول به نام حضرت محمد بن جعفر طيار است كه بر سر ضريح ايشان نوشته است كه داماد حضرت علي (عليه السلام) و شوهر أم كلثوم بوده است. در اين مورد توضيح بفرماييد.
جواب:
حضرت علي (عليه السلام) چندين فرزند به نام أم كلثوم از همسران مختلف شان داشته اند. ما بحث أم كلثوم، دختر حضرت فاطمه زهراء (سلام الله عليها) را مفصلا در اين شبكه مطرح كرده ايم و آنچه كه از قرائن به دست آمد، اين است كه طبق بعضي از نظرها، چه شيعه و چه سني، أم كلثوم، كنيه حضرت زينب كبري (سلام الله عليها) است و آن حضرت، دختري به غير از حضرت زينب كبري (سلام الله عليها) نداشته است و همسر حضرت زينب كبري (سلام الله عليها) هم عبد الله بن جعفر بوده است. اما ديگر دختران آن حضرت كه أم كلثوم نام داشتند، شوهراني داشتند از جمله حضرت مسلم كه داماد أمير المؤمنين (عليه السلام) بوده است و نام همسر أم كلثوم بوده است و افراد ديگري هم بوده اند و از جمله افرادي كه مشهور هستند، جناب محمد بن جعفر طيار است كه يكي از نقل هاي أهل سنت، شهادت ايشان در تستر است. نقل هاي ديگري هم دارند و خود آقاي إبن حجر در كتابي كه مربوط به صحابه است، نام ايشان را ذكر مي كند و مي گويد يكي از نظرها اين است كه ايشان در تستر، در زمان خليفه دوم شهيد شده است، اما مي گويد اين نظر صحيح نيست و نظرات ديگري را هم مطرح مي كند. بنابراين نظر، شهادت ايشان در تستر، از نظر أهل سنت، نظر قطعي نيست. اين كه اينها شهيد شده اند، محتمل است. چون أهل بيت (عليهم السلام)، دشمنان زيادي داشتند و طرفداران حق، دشمنان زيادي داشته اند. حتي كساني كه به مخالفت با خلفاء برگشتند، مورد غضب خلفاء واقع شدند. در صحيح بخاري راجع به بحث خود سقيفه آمده است از خليفه دوم كه: «ريختيم بر سر سعد بن عبادة». يك شخصي گفت: «قتلتم سعد بن عبادة : سعد بن عباده را كشتيد». خليفه دوم گفت: «خدا او را بكشد». بعد از مدتي هم آقاي سعد بن عبادة، مشهور به «قتيل الجنّ» شد و معلوم نيست چه كسي او را كشته است و مي گويند يك جنّ آمد و او را كشت. از اين گونه افراد، بوده اند كه به خاطر دشمني و مخالفت با خلفاء، طبق مدارك تاريخي أهل سنت، جان شان را از دست داده اند و معروف به شهيد شده اند و اين كه چه كسي و به چه صورت آنها را كشته است، خيلي مشخص نيست. يعني اصل مسئله شهادت، مطلبي نيست كه ما بخواهيم آن را زير سؤال ببريم. اما آيا اين كه در جنگ هايي كه به دستور خلفاء بوده، صورت گرفته؟ خير، اين مطلب ثابت نيست. جناب سلمان، در مدائن دفن است و فرماندار مدائن بود. در جلسه قبل، خدمت عزيزان، نامه اي كه جناب سلمان به خليفه دوم نوشته را خواندم كه گفت:
من كه اينجا آمده ام، به دستور تو نيامده ام و گمان نكن كه به دستور تو آمده ام؛ من به دستور حضرت علي (عليه السلام) به اينجا آمده ام. حضرت علي (عليه السلام) فرمودند: الآن موقعيت، مناسب است براي اصلاح مردم و من هم به اينجا آمدم.


* * * * * * *
سؤال:
چند شب پيش استاد حسيني قزويني در همين شبكه فرمودند كه چون جنگي كه عمر با ايران به راه انداخت، مورد تائيد حضرت علي (عليه السلام) نبوده و استناد كردند به روايت «علي مع الحق و الحق مع علي»، لذا گفتند كه نه خود حضرت علي (عليه السلام) در اين جنگ شركت كردند و نه بچه هايش. در صورتي كه وقتي در استان خوزستان، مخصوصا شهرستان شوشتر و دزفول، وارد قبر اين بزرگواران مي شويم، آيا اينها واقعا شهيد هستند. مثلا ما مقبره آقا سيد محمد بن علي بن أبي طالب، محمد بن جعفر طيار، علي و مالك بن عقيل بن أبي طالب را داريم.
جواب:



* * * * * * *
سؤال:
آقاي علاقي:
توجه مسلمانان را به اين آيه جلب مي كنم كه درباره اصحاب پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) از مهاجرين و انصار است و خداوند با اين شيوه معرفي مي فرمايد:
الَّذِينَ آمنوا و هَاجَرُوا وَ قَاتَلُوا وَ قُتِلُوا لَأُكَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَيِّئَاتِهِمْ وَ لَأُدْخِلَنَّهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ ثَوَابًا مِنْ عِنْدِ اللَّهِ وَ اللَّهُ عِنْدَهُ حُسْنُ الثَّوَابِ
كساني كه ايمان آوردند، يعني تكمله آيات را مي فرمايد، كساني كه ايمان آوردند، ابتداي آيه با ايمان شروع مي شود، و كساني هجرت كردند و ترك ميهن كردند، عزيزان و دوستان و محبان خودشان را ترك كردند و كنار گذاشتند و قتال كردند و كشته شدند، خداي تبارك و تعالي با لام تأكيد و نون تأكيد ثقيله مي فرمايد ما قطعا و قطعا و قطعا مي پوشانيم براي آنها گناهان شان را و ما آنها را داخل باغات و بهشت هاي خودمان مي كنيم. باز هم اين واضح است كه اين هم مؤكد به لام تأكيد و نون تأكيد ثقيله است و تأكيد، پشت تأكيد است كه وعده خدا، نياز به تأكيد ندارد. اما براي اطمينان ما، براي روشن گري ما، براي تبيين و روشن كردن اذهان عمومي و افكار بشري در طول تاريخ، اذهان بشريت را روشن گري مي كند و ابهام و نقطه اشكالي باقي نمي گذارد و ما را بر اين قضاوت رهنمود مي سازد كه خداي تبارك و تعالي فرمود: ما حتما مي پوشانيم براي آنها گناهان شان را و حتما آنها را هم داخل بهشت ها و باغات خودمان مي كنيم. اين وعده خداست و قضاوت أهل سنت بر اساس اين آيه قرآن است.
جواب:
ما از آقاي علاقي درخواست داريم كه وقتي مي خواهند يك آيه را براي يك مصداقي تصوير بكنند، اول ببينند در آيه، چه مواردي آمده است و علماء أهل سنت راجع به تفسير آن آيه چه گفته اند؟ در اين آيه، شروطي ذكر شده است:
فَالَّذِينَ هَاجَرُوا وَ أُخْرِجُوا مِنْ دِيَارِهِمْ وَ أُوذُوا فِي سَبِيلِي وَ قَاتَلُوا وَ قُتِلُوا لَأُكَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَيِّئَاتِهِمْ وَ لَأُدْخِلَنَّهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ ثَوَابًا مِنْ عِنْدِ اللَّهِ وَ اللَّهُ عِنْدَهُ حُسْنُ الثَّوَابِ
سوره آل عمران/آيه195
كساني كه هجرت كردند و از خانه هاي شان بيرون شدند و در راه من اذيت شدند و جنگيدند و به شهادت رسيدند، من گناهان آنها را مي بخشم و آنها را به بهشت وارد مي كنم.
خب، اگر كسي در زمان پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) شهيد شده باشد، آيا كسي توهم مي كند كه به غير بهشت برود؟ خود علماء أهل سنت راجع به اين آيه، مطلب گفته اند و مي توانيد به تفسير روح المعاني، جلد 4، صفحه 169 مراجعه كنيد كه مي گويد:
مما كان يصيب المؤمنين من قبل المشركين «وَ قَاتَلُوا» أي الكفار في سبيل الله تعالي «وَ قُتِلُوا» استشهدوا في القتال.
آيه راجع به شهداي زمان پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) است.
از خود عايشه، همسر پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) روايت دارند كه پدر من در زمان قبل از هجرت، هيچ كدام از كفار، با او كاري نداشتند؛ به خاطر بزرگي و جلالت و أبهتي كه در ميان كفار داشت. اين، با اين شرط آيه «وَ أُوذُوا فِي سَبِيلِي» مطابقت ندارد.
آيه، بحث اصل جهاد را مطرح كرده است. ما از أهل سنت طلب مي كنيم كه مواردي را براي ما مطرح كنند كه خلفاء در آنها جنگيده باشند. همان طور كه شيعيان استدلال مي كنند به روايات شيعه و سني در شجاعت أمير المؤمنين (عليه السلام) در جنگ و قتال آن حضرت، آنها هم چند مورد با سندهاي صحيح از كتب خودشان يا از كتب ما بياورند كه خلفاء جنگ آوري داشتند تا ما از آنها قبول بكنيم، تا مصداق آيه باشند. آيه، عموميت ندارد، شرط گذاشته است و گفته است اگر كسي اين شرط ها را داشته باشد، من گناهانش را مي بخشم. همين طور شما مي گوييد فلاني اين شروط را دارد و كسي ديگر مي گويد فلاني هم دارد و نفر ديگري مي گويد كه فلاني هم دارد. هر كسي بايد ادعاي خودش را با دليل ثابت بكند. بله، ما قبول داريم هر كسي كه مصداق اين آيه باشد، قطعا داراي جايگاه بالا و عالي است؛ اما اين دليل بر اين نيست كه اين آيه، شامل فلاني و فلاني و فلاني باشد و اين صحيح نيست.
* * * * * * *
سؤال:
يكي از برادران در برنامه افغان ها، آيه اي از قرآن را طوري ترجمه كرده اند كه حضرت آدم (عليه السلام) را ظالم به خودش دانسته است كه مي فرمايد:
قَالَا رَبَّنَا ظَلَمْنَا أَنْفُسَنَا وَ إِنْ لَمْ تَغْفِرْ لَنَا وَ تَرْحَمْنَا لَنَكُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِينَ
سوره أعراف/آيه23
خود حضرت آدم (عليه السلام) مي گويد كه ما ظلم كرديم. در سوره كهف، آيه 33 مي فرمايد:
كِلْتَا الْجَنَّتَيْنِ آَتَتْ أُكُلَهَا وَ لَمْ تَظْلِمْ مِنْهُ شَيْئًا وَ فَجَّرْنَا خِلَالَهُمَا نَهَرًا
دو باغ بوده است كه ديوار را خوب گرفته كه چيزي بر تو ظلم نرسانده است. خود آدم (عليه السلام) در آنجا مي گويد:
قَالَا رَبَّنَا ظَلَمْنَا أَنْفُسَنَا وَ إِنْ لَمْ تَغْفِرْ لَنَا وَ تَرْحَمْنَا لَنَكُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِينَ
در اينجا، اين برادر ما، خود آدم (عليه السلام) را بر ظلم، متهم كرده است. بعضي از مفسرين، چون پيامبران خدا (عليهم السلام) معصوم نمي دانند، از استاد أبو القاسمي سؤال مي كنيم كه اين آيه را شما چگونه تفسير مي كنيد؟
جواب:
ما سؤال مي كنيم از اين سؤال كننده:
در زماني كه حضرت آدم (عليه السلام) از آن گندم خورد، آيا شريعت و تكليف آمده بود يا نه؟
در آن زمان، اصلا تكليف و شريعتي نيامده بود كه بگوييم حضرت آدم (عليه السلام) خورد و گناه كرد. تكليف و شريعت، بعد از آمدن و هبوطش به زمين آمد. چطور مي آيند تفسير مي كنند اين كلمه «ظلم» را در اين آيه، به گناه كردن و مخالفت در شريعت؟ اين طور نيست. ظلم يك معناي لغوي دارد؛ يعني قرار دادن شئ در غير محل خودش. حضرت آدم (عليه السلام)، طبق دستور و توصيه و ارشاد إلهي، براي او راحت تر بود كه از گندم نخورد. اگر از گندم يا آن ميوه بهشتي مي خورد، مسئوليت هايش بيشتر مي شد و كارش سنگين تر مي شد و مجبور مي شد به زمين بيايد و زندگي بكند و به بهشت جاودان برسد:
فَوَسْوَسَ إِلَيْهِ الشَّيْطَانُ قَالَ يَا آَدَمُ هَلْ أَدُلُّكَ عَلَي شَجَرَةِ الْخُلْدِ وَ مُلْكٍ لَا يَبْلَي
سوره طه/آيه120
حضرت آدم (عليه السلام) با اين كار، راه سخت تر را انتخاب كرده است. ظلم در اينجا، به معناي «جعل الشئ في غير محله» به حساب مي آيد. به جاي اين كه بياييم از أنبياء (عليهم السلام) دفاع بكنيم، مي آييم در مورد أنبياء (عليهم السلام) بدگويي مي كنيم و آيات را طوري تفسير مي كنيم كه به ضرر أنبياء (عليهم السلام) باشد. اين اهانت به أنبياء (عليهم السلام) است. به جاي اين كه به أنبياء (عليهم السلام) اهانت بكنيد، ببينيد كه آيات قرآن به زبان چه كسي نازل شده است و در لغت، چه معنايي دارد، بعد تفسير بكنيد. به روايات أهل بيت (عليهم السلام) مراجعه بكنيد، أهل بيتي كه طبق دستور پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) «كتاب الله و عترتي»، با قرآن، در كنار هم هستند و مراجعه كنيد ببينيد چه تفاسيري براي اين آيات گفته اند و اين گونه مقام أنبياء (عليهم السلام) را زير سؤال نبريد.
* * * * * * *
سؤال:
الآن اگر كسي بخواهد مسلمان بشود، با اين فرقه هايي كه هست، بايد به چه كسي مراجعه كند؟ چه كسي راست مي گويد؟ چه كسي درست گفته است؟ چه كار بايد بكند؟
جواب:
آيه قرآن فرموده است:
فَبَشِّرْ عِبَادِ / الَّذِينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ أُولَئِكَ الَّذِينَ هَدَاهُمُ اللَّهُ وَ أُولَئِكَ هُمْ أُولُو الْأَلْبَابِ
سوره زمر/آيه18ـ17
سخن تمام فرقه ها را بشنود و ببينيد كدام يك بهتر صحبت مي كنند. هر كدام كه أدله شان كامل تر بود، قانع كننده بود و در مقابل أدله ديگر گروه ها، حرفي براي گفتن داشت، از همان تبعيت بكند. ما نمي گوييم شيعه يا سني؛ شيعه مي گويد ما بر حق هستيم و أهل سنت هم مي گويد ما بر حق هستيم و سنت واقعي را داريم. اگر مي خواهيد به سنت واقعي پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) عمل بكنيد، بايد ببينيد اين سنت را از چه طريقي مي گيرد. يك نگاهي به رجال روايات بكنيد و يك نگاهي به سخنان بكنيد و با اين طريق، به راحتي مي توانيد به هدفي كه مي خواهيد و فرقه اي كه به سنت واقعي عمل مي كند، خواهيد رسيد إن شاء ا... .
* * * * * * *
سؤال:
درباره اشاره پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) به خانه عايشه كه فرمود:
قال: قام النبي (صلي الله عليه و سلم) خطيبا، فأشار نحو مسكن عائشة، فقال: ههنا الفتنة ثلاثا من حيث يطلع قرن الشيطان.
گفت: پيامبر (صلي الله عليه و سلم) ايستادند به خطبه خواندن و به سمت خانه عايشه اشاره كردند و 3 بار فرمودند: اينجا فتنه است، همين سمتي كه شاخ شيطان يا أمت شيطان از آنجا بيرون خواهند آمد.
صحيح بخاري، روايت شماره 2937، جلد 3، صفحه 1130، چاپ دار إبن كثير
سؤال من اين است كه آيا پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) به طرف خانه خودش كه عايشه در آنجا زندگي مي كرد، اشاره كرد؟ يا به طرف خانه خود عايشه؟
با توجه به اين كه پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) به طرف خانه عايشه اشاره مي كند كه فتنه از اين خانه بيرون مي آيد، پس چرا پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) بر روي سينه عايشه جان مي سپارد؟ پس معلوم مي شود كه مكاني كه پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) اشاره مي كند، خانه خودش است و در همان مكان فتنه دفن مي شود. در اين مورد توضيح بفرماييد.
جواب:
اگر واقعا اين چنين است، پس چرا شما اين روايت را در صحيح بخاري آورده ايد؟ بنده 2 راه حل پيش روي أهل سنت گذاشتم:
يا روايات صحيح بخاري را صحيح مي دانيد كه پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) به خانه همسرشان اشاره كرده و فرموده است اينجا فتنه است.
يا روايات صحيح بخاري را صحيح نمي دانيد، پس بايد صريحا بگوييد كه ما روايات صحيح بخاري را كامل قبول نداريم و اين مي شود مخالفت با إجماع أهل سنت و زير سؤال بردن مباني آنها.
اين روايات براي ما حجت نيست و ما با اين روايات كاري نداريم. اين روايات براي خود أهل سنت حجت است و خودشان بايد پاسخ گو باشند. اما اين دو مطلبي كه مطرح كردند، بلا تشبيه، ما نمي خواهيم همسر پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) را به زنان ديگر پيامبران (عليهم السلام) تشبيه كنيم؛ اگر چه در قرآن، 2 نفر از زنان پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) را براي راهنمايي آنها، اشاره كرده است به زن حضرت نوح (عليه السلام) و حضرت لوط (عليه السلام). اگر حضرت لوط (عليه السلام) اشاره مي كرد و مي گفت: «مردم! كسي كه در اين خانه است، مايه فتنه و آزمايش شماست»، آيا اين اشكال داشت؟ خانه خود او هست، اما كسي كه در آن خانه است، مايه فتنه و آزمايش است. اين هيچ منافاتي ندارد. از يك طرف، در همين خانه، كسي است كه مايه هدايت است و از طرف ديگر، در همين خانه، كسي است كه مايه فتنه و آزمايش است. من سؤال مي كنم: در قبر امام رضا (عليه السلام)، در يك جا، 2 نفر دفن هستند؛ امام رضا (عليه السلام) دفن است كه مايه هدايت تمام مردم دنيا است و در كنار آن حضرت هم هارون الرشيد دفن است. آيا شخصي مي تواند اشاره كند كه اينجا، محل رحمت است و از سوي ديگر اشاره كند كه اينجا، قبر يك شخص ضال است؟ بله، به 2 اعتبار؛ به اعتبار اين كه يك شخص جليل القدر و راهنماي همه مردم در آنجاست، محل رحمت است و به اعتبار ديگر، محل آزمايش و محل فتنه است. اين منافاتي با هم ندارد.
مطلب ديگري را ايشان ادعا كردند كه بايد برايش دليل بياورند. وقتي ما شيعيان براي أهل سنت از روايات خودشان دليل مي آوريم، پس آنها هم بايد از روايات ما دليل بياورند كه آيا واقعا پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) روي سينه عايشه از دنيا رفته است يا روي سينه أمير المؤمنين (عليه السلام)؟ در كتب أهل سنت، اين روايات نقل شده است. در بعضي از روايات آمده است كه آن حضرت بر روي سينه أمير المؤمنين (عليه السلام) از دنيا رفته است. يك شاهد خيلي واضح هم هست كه وقتي پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) از دنيا رفتند و ايشان را دفن كردند، شخصي مي گويد:
من از همسر پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) سؤال كردم كه چه اتفافاتي افتاد و چگونه بود و ماجرا چه بود؟ عايشه گفت: هر چه مي خواهي، از حضرت علي (عليه السلام) بپرس؛ او بود كه همه اينها را مي داند كه چطور از دنيا رفت و كجا دفن شد و چطور غسلش دادند و چطور كفن كردند.
اگر واقعا او آگاه به اين مسئله بود و پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) روي سينه او از دنيا رفته بود و در حجره او دفن شده، بايد قطعا كفن و دفن پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) را در همان اتاق ديده باشد؛ چون پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) از آن اتاق بيرون نرفتند. طبق روايات أهل سنت، همان جايي كه از دنيا رفتند، همان جا غسل و كفن و نماز و دفن انجام شد. شما مي گوييد آنجا خانه عايشه بوده و روي سينه يا دامن عايشه از دنيا رفته است. اگر اين طور بود، بايد ديده باشد. چرا مي گويد برويد از حضرت علي (عليه السلام) بپرسيد؟ اين، يكي از سؤالاتي است كه طبق مباني آنها، قابل پاسخ نيست. ولي ما نظرمان اين است كه آن حضرت، بر روي سينه أمير المؤمنين (عليه السلام) و در آغوش أمير المؤمنين (عليه السلام) از دنيا رفته اند و اين پاسخ ما به اين دوست عزيز است.
* * * * * * *
آقاي مولايي
من روايتي را شنيده ام كه عايشه گفته است:
ما وقتي كه بعد از كفن و دفن و صداي بيل و كلنگ، خبر فوت پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) را شنيديم، از حضرت علي (عليه السلام) بپرسيد.
استاد أبو القاسمي
بله مضمون اين روايت در كتب أهل سنت موجود است. و لذا بايد پاسخ گو باشند كه چطور ادعا دارند پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) بر روي دامن عايشه از دنيا رفته است و در حجره عايشه دفن شود، اما همسر پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) از اين ماجرا خبر ندارد؟
* * * * * * *
سؤال:
آقاي علاقي:
جوابي كه آقاي أبو القاسمي دادند، اقناع كننده نبود. من مي خواستم توضيحي را در رابطه با اين آيه بدهم.
قبل از اين كه وارد اين آيه شوم و آن را توضيح بدهم، مسئله اي را خدمت شما و همه دوستان، أعم از أهل سنت و أهل تشيع عرض كنم كه من به خاطر اين تماس را قطع كردم كه ديدم لازم و ضروري نيست كه وقتي آيه را خدمت تان تلاوت كردم به عنوان يك سند مهم كه نظرگاه رب العالمين است. من فكر نمي كردم كه جناب عالي در رابطه با اين آيه هم هم چنين تأويلي داشته باشيد كه واقعا خلاف ظاهر آيه است. ببينيد خداي تبارك و تعالي چه مي فرمايد؟ تقوا داشته باشيم در بيان كلام خدا. بنده در تحرير تاريخ، ديشب عرض كردم در رابطه با قضاياي تاريخي خدمت دكتر حسيني قزويني مسائلي را گفتم بر خلاف نظرگاه خيلي از شهر ما و ولايت ما و منطقه ما. ما تقوا را داشته باشيم در بيان حقايق و در بيان تبيين و روشن گري. من آيه را خدمت تان عرض مي كنم:
الذين آمنوا و هاجروا
كساني كه ايمان آورده اند. يكي از ويژگي هايي كه خداوند از آنها راضي شده است، با لام تأكيد و با نون تأكيد ثقيله و پشت سر هم و به صورت مسلسل و يك جريان مسلم قطعي از رب العالمين است. يكي از شاخص هاي أهل ايمان كه خداي تبارك و تعالي، آنها را أهل بهشت معرفي كرده و مي فرمايد كه مهاجرين، داراي اين خصوصيات بوده اند، به همين خاطر، رضي الله عنهم و خدا از آنها راضي گشته است.
الذين آمنوا و هاجروا
كساني كه ايمان آورده اند و كساني كه هجرت كردند. هجرت كردند، يعني چه؟ يعني أبو بكر كه پدر خودش أبو قحافه را در خانه خود جاي گذاشت. شما وقتي صحبت از أبو بكر و مهاجرين مي كنيد، به ابتداء و تكمله آيه توجه داشته باشيد. مي فرمايد:
الذين آمنوا و هاجروا
پدر پيرش را در خانه جاي گذاشت
و قاتلوا و قتلوا
و كساني كه قتال كردند.
ببين برادر عزيزم! وقتي مسئله قتال مطرح مي شود، 2 مفهوم بر ذهن انسان مي آيد؛ يكي اين كه قتال، هم به معناي قتل كردن است و هم به معناي جنگيدن است. يعني كساني كه ايمان آوردند و هجرت كردند و مقاتله كردند و قتال كردند
و قتلوا
يعني يكي از ويژگي هاست. أبو بكر كشته نشد، منتهيٰ عمر بن خطاب در محراب پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) به شهادت رسيد. كساني كه ايمان آوردند و هجرت كردند و قتال كردند و كشته شدند. يعني به عنوان اين كه همه كساني كه اين صفات را داشتند، نه اين كه چون سلمان فارسي كشته نشد، جزء اينها نيست. سلمان فارسي، همان كسي كه در مدائن، استاندار عمر بن خطاب بود. شما اين را هم بفرماييد. شما نمي فرماييد عمر بن خطاب، رعايت امانت إلهي را نكرده است؟ پس چگونه است كه سلمان فارسي از طرف عمر بن خطاب استاندار يكي از شهرهاي فارس است؛ مدائن. عمار بن ياسر، همان كسي است كه از طرف عمر بن خطاب، استاندار كوفه است. مگر نه اين است؟ شما بفرماييد نيست. مگر نه اين كه پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) فرمود:
أبي عبيدة أمين هذه الأمة.
البته امكان دارد شما اين حديث را باور نداشته باشيد.
جواب:
ايشان نكته اي فرمودند كه آيا چون جناب سلمان، شهيد نشدند، داخل در اين آيه نيستند؟ اگر هر آيه اي در قرآن آمد مدح يك گروهي را كرد، آيا بايد همه صحابه را داخل در آن كنيم؟ آيا اگر آيه اي، مدح يك نفر هم باشد، بايد بگوييم مدح همه صحابه است؟ جناب سلمان هم داخل در بعضي از آيات مي شود. اما اين آيه، به اقرار صريح علماء أهل سنت، لفظ صريح «قُتِلُوا» در آن آمده است. ايشان لفظ «قَاتَلُوا» را ديدند، اما لفظ «قُتِلُوا» را تا رسيدند، فقط گفتند خليفه دوم شهيد شده، اگر خليفه اول شهيد نشده، اشكالي ندارد. لفظ «قُتِلُوا» صريحا در اين آيه آمده است. اگر ايشان به تفسير ثعلبي، جلد 3، صفحه 235 مراجعه كند، بد نيست؛ براي اين كه مشخص شود مقصود اين آيه، تمام كساني است كه همه اين صفات را با هم داشتند.
عن عبد الله بن عمرو، قال: سمعت رسول الله يقول: إن الله عز و جل يدعوا يوم القيامة بالجنة و يأتي بزخرفها و زينتها فيقول : أين عبادي الذين قاتلوا في سبيل الله و أوذوا في سبيلي و جاهدوا في سبيلي أدخلوا الجنة، فيدخلونها بغير حساب و لا عذاب.
عبد الله بن عمرو نقل مي كند: شنيدم از پيامبر (صلي الله عليه و سلم) كه فرمود: خداوند در روز قيامت، بهشت را فرا مي خواند با تمام زينت هايش و مي گويد: كجايند بندگان من كه در راه خدا جنگيدند و در راه من اذيت شدند و در راه من مجاهده كردند، وارد بهشت شوند. پس بدون حساب و عذاب، وارد بهشت مي شوند.
اينها گروهي هستند كه تمام اين خصوصيات را با هم داشته باشند؛ نه فقط گروهي باشند كه يعضي از خصوصيات را داشته باشند. خود ايشان هم ادعايي كردند كه به صورت دقيق و علمي، كاملا صحيح نيست. چون طبق روايات أهل سنت، خليفه اول را هم مسموم كردند و اين كه چه كسي او را مسموم كرد و از دنيا رفت، محل اشكال و بحث است. ولي ايشان هم طبق نظر مشهور أهل سنت، گفتند: خليفه اول كشته نشده، ولي خليفه دوم شهيد شده است. اگر شما بخواهيد اين طور بگوييد، آيه، طبق نظر شما، شامل خليفه دوم مي شود و شامل خليفه اول نمي شود. شما بياييد مشخص كنيد قيدهايي كه در آيه آمده را يكي يكي، به صورت دقيق، مورد بررسي قرار بدهيد و بعد، اگر طبق روايات و أدله شما و طبق آيات ديگر باشد، آن وقت با هم بحث مي كنيم. اما متأسفانه استدلال شما را علماء خودتان قبول ندارند. شما قبل از اين كه برويد بحث تان را با علماء خودتان تمام كنيد و آنها را قانع بكنيد، آمده ايد مي خواهيد به ما اشكال بگيرد و اين طريقه بحث نيست.
* * * * * * *
سؤال:
اگر نكته پاياني داريد، بفرماييد.
جواب:
دوست عزيزمان كه گفتند سلمان از طرف خليفه دوم، فرماندار مدائن بوده است، بنده عرض كردم كه برويم حرف خود جناب سلمان را ببينيم كه ايشان چه فرموده اند. در كتاب الإحتجاج طبرسي (ره)، جلد 1، صفحه 188، جناب سلمان، نامه اي دارد كه در جواب توبيخيه اي كه خليفه دوم به ايشان نوشته، نوشته است. خليفه دوم، جناب سلمان را توبيخ كرد كه چرا دستورات و فرامين مرا عمل نمي كني؟ جناب سلمان فرمود:
إعلم! أني لم أتوجه أسوسهم و أقيم حدود الله فيهم إلا بإرشاد دليل عالم، فنهجت فيهم بنهجه و سرت فيهم بسيرته و إعلم! أن الله تبارك و تعالي لو أراد بهذه الأمة خيرا أو أراد بهم رشدا، لولي عليهم أعلمهم و أفضلهم.
بدان! من براي اداره سياست در اين منطقه و اقامه حدود إلهي نيامده ام مگر با راهنمايي يك راهنماي شخص راهنماي دانا و راه او را رفته ام در بين مردم.
اگر تو كه خليفه دوم هستي، از من ناراضي هستي، چون من به سيره او عمل كرده ام.
و من سيره او را در اينجا عملي كرده ام و بدان! خداوند تبارك و تعالي، اگر خير اين أمت را مي خواست، داناترين و برترين آنها را به عنوان خليفه ظاهري آنها قبول مي كرد.
يعني من غير از تو را به عنوان داناترين مردم مي دانم. من حضرت علي (عليه السلام) را به عنوان داناترين، قبول دارم. اين نامه، بسيار نامه زيبايي است. اگر كسي بخواهد حقيقت ماجرا را بداند كه جناب سلمان براي چه به آنجا رفته است و جناب عمار براي چه به اين مناطق رفته اند و حقيقت أمر چه بوده است، اگر اين نامه ها را ملاحظه بكند، مطلب به خوبي به دستش مي آيد.

* * * * * * *
* * * * * * *
* * * * * * *

««« و السلام عليكم و رحمة الله و بركاته »»»